Tuesday, July 26, 2016

50 наснаас цаашхи амьдралдаа аз жаргалтай байхын тулд 30 насандаа юу хийх вэ?

Хийсэн судалгаануудтай маань холбоотойгоор нэг хүн “Би 30 настайдаа  юу хийвэл 50 наснаас цаашхи амьдрал маань сайхан байх вэ?” гэж саяхан надаас асуусан юм. 1500 гаруй өндөр настай Америкчуудаас амьдралын ухааныг нь мэдэх зорилгоор яг ингэж асууж судалгаа хийсэн болохоор энэ миний дуртай асуулт байв. Ахмадууд ч энэ сэдвээр зөвлөгөө өгөхөөс татгалзаагүй юм.
Аз жаргалтай амьдраад 90-ээд насандаа сэтгэл хангалуун байгаа хүмүүс, эсвэл амьдрал нь санаснаар нь болоогүй учир юун дээр алдаж болохгүйг анхааруулахыг хүссэн хүмүүс 20-40 насныханд зороиулж дараах нийтлэг 3 зөвлөгөөг өгч байв. Заримдаа бариан дээрээс юмс хэрхэн харагддагийг мэдэж авах нь гараан дээр байгаа хүнд тун хэрэгтэй зүйл байдаг:
1. Дотроо сэтгэл ханамжтай байх карьер сонго
Бараг бүх ахмад настнууд өгсөн нэг зөвлөгөө гэвэл энэ: Дуртай ажлаа хайж ол. Арай бага мөнгө олдог ч, дуртай зүйлээ хийх нь дургүй ажилдаа зүтгээд амралтын өдрүүдээр л амьдралыг мэдэрч насыг барахаас хамаагүй дээр гэж тэд хэлсэн юм.
Жишээ нь, Вилли Брэдфилд 83 настай. Ахлах сургуулийн дасгалжуулагч байсан бөгөөд эрүүл бөгөөд эрч хүчтэй нэгэн. Тэрээр юу гэж хэлсэн бэ гэхээр:   
Би ажилдаа үнэхээр дуртай байсан. Тиймдээ ч өөрөө авъяастай, чамайг аз жаргалтай байлгадаг тийм зүйлээ л хий гэх нь миний залуу хүмүүст хэлж чадах хамгийн гол зөвлөгөө. Аливаа ажилд зөвхөн мөнгө олох нь хамгийн гол зорилго байх ёсгүй. Би ажилдаа хайртай байсан учраас л хийдэг байсан. Өөрөө үнэхээр дуртай, өдөр бүр ажилдаа явахыг хүсдэг тийм мэргэжлээр ажиллах нь хамгийн чухал.
2. За гэж хэл
Өөрийн ажлыг байж болох хамгийн явцуу байдлаар ойлгодог, “жижиг сэтгэ” гэдэг үгийг уриа болгосон нэгэнтэй хүн бүр л таарсан байх. Өөрсдийн нүхэнд нуугдаж, офисийн ханаараа хамгаалуулсан тийм хүмүүс өөрийгөө эвдэх дургуй байдаг. Ийм арга барил бол том алдаа юм. Ажил дээрээ чи сорилт гарч ирэх болгонд шүүрч авч, аль болох за гэж хэлэх хэрэгтэй. Боломж хаалгыг нь тогшиход үүдээ нээгээгүй явдал бол ажлын талаар харамсдаг зүйлс дунд хамгийн их дурдагдсан нь байв.
79 настай Жое Шлутер дараах сургамжийг надад ярьж өгсөн юм. Их хямралын үеийн олон хүүхдүүдийн нэгэн адилаар тэр ядуу амьдралаас гараагаа эхэлсэн байв. Аав нь хивсний үйлдвэрт ажилладаг бөгөөд ахлах сургууль ч төгсөөгүй нэгэн байж. Гэхдээ Жое өөрөө сайн хичээсний үр дүнд амжилттай инженер,энтрепренер болсон юм. Тэрээр:
Үгүй гэх үнэхээр хөдлөшгүй шалтгаан л байхгүй бол За гэж хэлэх нь эргээд ач тусaa авчирдаг гэдэг нь миний амьдралаас сурсан хичээл юм. Би ажил дээрээ “Үгүй” гэдэггүй байв. Би зөвшөөрдөг байлаа. Энэ нь үргэлж сайхан байгаагүй ч, заримдаа сонирхолтой зүйлд хөтөлдөг. Хэрэв чи “Үгүй. Би үүнийг чадахгүй” эсвэл “Би үүнийг хийхийг хүсэхгүй гэдэг хүмүүсийн нэг бол амьдрал чамд санал болгох олон сайхан зүйлийг алдаж байгаа хэрэг. Амьдрал бол адал явдал, өгөөжийг нь үзэхийн тулд эхлээд За гэж хэлэх хэрэгтэй.
Хөгшин насандаа амьдралдаа хамгийн сэтгэл хангалуун хүмүүс залуудаа хийсэн ямар нэг шийдвэрийг онцгойлж дурддаг. Хэдийгээр урд байгаа замаараа явах нь эрсдэл багатай, илүү эвтэйхэн байсан тул Үгүй гэмээр байсан ч, боломж гарч ирэхэд нь тэд За гэж хэлсэн нь ач тусаа өгсөн байдаг.
3. Emotional Intelligence бусад бүх чадварыг давна
Хэрэв чи хөгширсон хойноо өөрийн амьдарсан амьдралдаа сэтгэл хангалуун байхыг хүсвэл одооноос харилцааны чадвараа билүүдэх хэрэгтэй. Судалгаа авахдаа ярилцсан хөгшчүүл хэдэн зуун төрлийн өөр мэргэжил, ажилтай хүмүүс байв. Ямар хүн амжилтанд хүрч, ямар нь унадгийг тэд маш олон удаа харцгаасан.
Маш ялгаатай ийм үр дүн тэгвэл яагаад гардаг вэ? Ямар ч ухаантай, авъяастай хүн бусадтай харилцах чадвартай байж л амжилтанд хүрдэг гэж тэд хэлсэн юм.
Дэлхийн 2-р дайнд явж байхдаа харилцааны чадвар, бусдыг ойлгож хүндлэх чадвар хэр чухал вэ гэдгийг олон хүн ойлгосон байв. Жишээ нь, 93 настай Лэри Тайс надад ингэж хэлсэн юм:
Би дайнд явахад Вермонт гэдэг хөдөөний суурингаас ирсэн залуу хүү байв. Гэр бүл маань сууриндаа нэртэй, хүндлэгддэг байлаа. Гэтэл би усан цэрэгт ортол жирийн нэг банди болов. Тэнд л би бусадтай ойлголцож, учраа олж сурсан. Энэ бол хожим амьдралд маань хамгийн их хэрэг болсон хичээл байв. Усан онгоцон дээр байхад чи хүнтэй эв зүйгээ олдог байх ёстой—өөр сонголт байхгүй.
Ер нь хүмүүс намайг мэхлээгүй л бол би тэдэнд сайхан ханддаг. Ажил дээр ч бас ийм л байх хэрэгтэй. Нээлттэй байгаад цуг ажилладаг хүмүүстэйгээ ойлголц.
Ерөнхийдөө, ажлынхаа хүрээнээс халиад, бусадтай сайн харилцаа тогтооход ижил хүч зарцуул гэдэг нь ахмад настнуудын өгсөн нийтлэг зөвлөгөө байв. Харин энэ зарчмыг баримтлаагүй хүмүүс нь харамсч явдгаа хэлсэн юм. 
Эдгээр энгийн зүйлс бол 50 болон түүнээс цаашхи насны амьдралыг чинь илүү сэтгэл ханамжтай болгоход туслах болно. Амьдралд уулзсан ахмад настнуудаас энэ асуултыг асуувал тэд ч бас чамд гайхалтай хариултыг хэлж өгнө байхаа.