Monday, February 1, 2010
Parus
В тумане моря голубом!..
Что ищет он в стране далекой?
Что кинул он в краю родном?..
Играют волны - ветер свищет,
И мачта гнется и скрыпит...
Увы, - он счастия не ищет
И не от счастия бежит!
Под ним струя светлей лазури,
Над ним луч солнца золотой...
А он, мятежный, просит бури,
Как будто в бурях есть покой!
Sunday, March 16, 2008
Angels and Demons

Харин Angels and Demons гэх энэ ном нэг их таалагдсангүй.The Da Vinci Code-ийн гол баатар Robert Langdon ий бас нэгэн адал явдлын тухай зохиол юм.Их сэтгэж бичих гэж хэт зүтгээд жаахан нуршуу болчихсоны дээр гол баатрууд нь яачихсан юм гэмээр сонин алдаанууд гаргаад, нэг их ухаалаг зохиогдоогүй санагдлаа .Сонирхолтой болохыг нь хүлээж уншсаар байтал талдаа орчихсон тул, талыг нь уншчихаад хаячихалтай нь биш гээд арай гэж дуусгалаа. Төгсгөл хэсэг нь арай дээр болсон байна лээ.
Wednesday, October 24, 2007
Digital Fortress

Дөнгөж сая Dan Brown-ы энэ номыг уншиж дуусгалаа. . Бүх цаг үейин турш хамгийн олон хувь зарагдсан номуудын нэг болох алдарт The Da Vinci Code-ийн зохиолч маань энэ удаад мөн л тайлагдашгүй нууц, оньсого, кодчилолоор дүүрэн адал явдалт триллер бичжээ.
Dan Brown- ий зохиолуудад нийтлэг нэг онцлогтой юм шиг ээ. Дахиад л авъяаслаг эрдэмтэн залуу, царайлаг ухаалаг мэргэжилтэн бүсгүй, ажлаа сайн мэддэг түрэмгий дарга,суут ухаантны үлдээсэн нууц код, гажууд төрхтэй алуурчин... тэгээд хамгийн гол нь маш ухаалгаар бодож олсон өрнөл.Da Vinci Code-оос ялгаатай нь эртний уран зураг ,оньс биш орчин үейин технологи,цахим ертөнц,нууцлал, кодчилолзохиолын баатруудыг хүрээлнэ.
.
Пульс хурдасч амьсгаа түргэсэхгүй ч(Да Винчи дээр бараг тэгдэг юм билээ) ,нэг бариад авбал дуусгаж байж л санаа амрах эд байна.Төсөөлж байснаас үе үе шал өөрөөр эргэх зохиолын өрнөл ,зохиолын баатруудын үйлдлүүдийг тус тусад нь бичсэн бүлгүүдийн хоорондох уялдаа зохиолыг улам сонирхолтой болгоно.
Зарим үед зохиолд гарах mystery-ийнхээ талаар их нуршчихсан юм шиг санагдсан ч энэ номны ачаар ойрд train хүлээх ажил их л сонирхолтой болж хувирсан гэх үү дээ. Ер нь утас, e-mail ашигладаг хүн бүр уншаад үзэхэд дажгүй л ном шиг санагдлаа.
Bizarre true facts from Digital Fortress*
Did you Know?
- In large cities, Americans are photographed on the average of 20 times a day.
- Everything you charge is in a database that police, among others, can look at.
- Supermarkets track what you purchase and sell the information to direct-mail marketing firms.
- Your employer is allowed to read your E-Mail, and if you use your company's health insurance to purchase drugs, your employer has access to that information.
- Government computers scan your E-Mail for subversive language.
- Your cell phone calls can be intercepted, and your access numbers can be cribbed by eavesdroppers with police scanners.
- You register your whereabouts every time you use an ATM, credit card, or use EZ PASS at a toll booth.
- You are often being watched when you visit web sites. Servers know what you're looking at, what you download, and how long you stay on a page.
- A political candidate found his career destroyed by a newspaper that published a list of all the videos he had ever rented.
- Most "baby monitors" can be intercepted 100 feet outside the home.
- Intelligence agencies now have "micro-bots" -- tiny, remote control, electronic "bugs" that literally can fly into your home and look around without your noticing.
- Anyone with $100 can tap your phone.
- a new technology called TEMPEST can intercept what you are typing on your keypad (from 100 feet away through a cement wall.)
- the National Security Agency has a submarine that can intercept and decipher digital communications from the RF emissions of underwater phone cables.
http://www.danbrown.com/secrets/bizarre_facts/digital_fortress.html
Wednesday, October 10, 2007
Проблема эпохи?
Во-вторых,изображения в романе-просто диво. Автор так живо описывает природу,окрестность,происходящее деиствие, и самое главное-состояние души человека в разных положени. Читая текст, рождается такое впечатление ,будто сам бываешь на кавказских горах или на дуэли.
В-третьих,автор,выражая внутренний мир главного героя и его деиствие , ставит различые философские мысли. Как всякий художник,он не только талантливо рисует,но и показывает проблему своей эпохи. Но я не на таком уровне, чтоб судить правильность идеев великого писателья и потому,немножко просматривал литературную критику романа. Думаю,что это очень полезно,потому что дает возможность видеть различные взгляды.
Но оставляя разные философии романа и подбирая только действие ,мне казалось ,что главное действующее лицо романа -Печорин, хотя умел и удачлив, занимается только своими,так сказать, мелкими проблемами.Он совершенно равнодушен к делам своей страны и жизни народа,хотя в эту эпоху царская Россия встретила много трудностей.А жаль ,что это так.Намного лучше было бы ,если такой молодой,образованный,способный к всему человек, как Печорин применил свою силу на более достоиные дела.
Неужели есть такие люди и в наше время?
Friday, August 10, 2007
И.А.Бунин-Нобелийн шагналт анхы орос зохиолч

Бунины бүтээл туурвилын гол сэдэв нь байгаль,эх орон, хүний харьцаа юм. " Би их оросч хүн .Энэ нь цаг хугацааны явцад хувирахгүй" гэж тэрээр ярьдаг байсан гэдэг.Түүний зохиол хоосон чамирхал,чимэглэл, зүйрлэл байхгүй,энгийн хэрнээ яруу, оновчтой хэллэгээр бичигдсэн гэдгээрээ алдартай.Утга зохиолын хэллэгийг яруу байдлыг нь алдагдуулалгүйгээр ингэж хялбарчлах нь гойд авьяас дээр хэлзүйг төгс эзэмшсэн хүний л хийж чадах зүйл биз.Оросын найрагчдаас оновчтой дүрслэх чадвараараа Бунинтай өрсөлдөх найрагч байхгүй гэж ч яригддаг.Бунин анхПушкин ,Лермонтовийн зохиолуудаас уншиж уран зохиолын гайхамшгийг мэдэрсэн бөгөөд, Толстой түүний шүтээн нь байсан гэдэг.
Эгэл биш энэ хүний амьдралын түүх ч энгийн биш.Язгууртан гаралтай ч ядуу гэр бүлд төрсөн Бунинд эд материалын гачигдал, хувийн амьдрал,хайр дурлалд дахь бүтэлгүйтэл,эх орноосоо дүрвэн гаралт гээд саад тотгор дүүрэн байлаа. Магадгүй бэрхшээл нь их зохиолчийн бие хүнийг бүтээж өгсөн байж ч байж болох.
Бунин харахад хөндий, нээлттэй биш мөртлөө багаасаа онцгой мэдрэмжтэй хүүхэд байжээ.Түүнийх шит зүрх сэтгэл өөр хэнд ч байхгүй,тэр онцгой байсан гэж эх Людмила нь ярьдаг байв.Гимназид ( Хаант засагт оросын үейин сургууль) тийм сайн сурч байгаагүй ч хэрвээ өөрт нь сонирхолтой санагдвал бүтэн нүүр шүлгийг нэг уншаад тогтоочихдог байсан гэдэг.
Тэрээр аль нэгэн уран зохиолын урсгал,бүлгэм гэж баригдалгүй тууш өөрийнхөөрөө л явдаг "зөрүүд " хүн байв .
1917 оны Октябрийн хувьсгалыг хүлээж авах боломжгүй гэж үзэн эх орноосоо дүрэвжээ. Харь оронд хэл, соёл, дассан орчин, уншигчид бүгд холдох учир зохиолч хүнд хамгийн хэцүү ч ,энэ л үедээ Бунин сор болсон бүтээлүүдээ туурвижээ. Эх орноо санах сэтгэл юунаас ч илүү байсан ч тэр хувьсгалт засгийн газрын араатан авирыг хэзээ ч эвлэрээгүй бөгөөд, хэзээ ч эргэж хариагүй юм.
1933 онд Уран зохилын Нобелийн шагнал аван дэлхийн хэмжээний их зохиолч гэдгээ баталсан бөгөөд энэ шагналыг авсан анхы Орос зохиолч болсон юм. Ямар нэгэн улс төрийн нийтлэл бичсэнийх нь төлөө биш уран зохиолд оруулсан хувь нэмрийг нь үнэлэн өгсөн шагнал байв.Энэ үйл явдал Бунины хувьд ч биш , бүх цагаачлагч орос хүний хувьд онцгой үйл явдал байлаа.Зарим нь Бунины шүлэгнээс нэг мөрийг ч уншиж үзээгүй хэрнээ үнэн сэтгэлээсээ хөөрөн сүүлийн зоосоороо ууж байсан гэдэг. Харин зөвлөлтийн албан ёсны хэвлэлүүдээр империализмын далд явуулга хэмээн уг үйл явдлын талаар нийтэлж байв.
Бунин өөрийн дурсамждаа:
"Би арай орой төржээ. Эрт төрсөн бол миний дурсамж ийм байхгүйсэн.1905 он,дараа нь 1р дайн,17 он ба түүний үргэлжлэл, Ленин,Сталин,Гитлер.. Ийм зүйлийг туулахгүйсэн... "гэж бичсэн байдаг.Нобелийн шагналын мөнгөө тэр цагаачдад тарааж өгөн, буяны ажилд зарцуулж дуусгасан бөгөөд 1953 онд маш ядуу амьдрал дунд таалал төгсчээ.
Бернар өгүүллэгийг Бунин таалал төгсөхөөсөө өмнөхөн бичсэн бөгөөд түүний сэтгэлээ шингээж бичсэн бүтээлүүдийн нэг юм. Уншаад үзэхэд төрөх сэтгэгдэл сонин болов уу.
source: http://www.bunin.niv.ru/
Friday, August 3, 2007
Бернар (орчуулга)
Хэзээ ч билээ, тэнгисийн ойролцоох Альпид, Антибийн(1) зэргэлдээх нутагт байхдаа Бернарын талаар бичсэн маань санагдаж байна.
- Бернарыг атга элс аван миний цонх руу цацах үед би бөх гэгч нь унтаж байлаа...
Мопассаны(2) "Усан дээр" ингэж эхэлж,"Бель Ами" 1888 оны 4 сарын 6 нд Антибийн боомтоос хөдлөхийн өмнө Бернар түүнийг ингэж сэрээсэн юм.
-Би цонхоо нээхэд шөнийн дур булаам сэрүү нүүр, цээж, сэтгэл рүү нэвтэрнэ. Цэнхэртэж эхэлж буй тунгалаг тэнгэр цоглог оддын гялбаагаар мэлтэлзэнэ...
-Цаг агаар сайхан байна, ноёнтоон.
- Харин салхи?
-Эргээс,ноёнтоон.
Хагас цагийн дараа л гэхэд тэд аль хэдийн тэнгист байв.Тэнгэрийн хаяа цайрч, Сахиусан тэнгэрийн тохойн цаадах алсад Ниццийн(3) гэрэл ,улам цаана Вильфраншийн(4) эргэлдэгч гэрэлт цамхаг харагдана.Бараа нь хараахан үзэгдэх болоогүй уулсын зүгээс үе үе хуурай хүйтэн агаар энэ хүртэл сэнгэнэн , цасаар хучигдсан нь холоос мэдрэгдэнэ ...
-Биднийг боомтоос хөдлөх тэр даруйд даруулт хөлөг амилан хөгжиж, хурдаа нэмэн хөнгөн жижиг долгион дээгүүр бүжиж гарлаа...Өдөр болж, одод бөхөв...Ниццийн дээгүүрх алсын тэнгэрт Дээд Альпийн цасан оргилууд ямар нэгэн өвөрмөц ягаан дөлөөр туяаран асна...
-Нар мандахыг харан баясах гэж жолоогоо Бернарт шилжүүллээ.
Хүч орох сэвэлзүүр салхи биднийг чичирхийлэх долгион дээгүүр хөөж байлаа.Xаа нэгтээ алсаас Angelus хэмээн дуугарах хонхны дууг би сонслоо...Хүмүүс нойрсож,харин дэлхий сэрж байдаг өглөөний энэ сэргэг,цэнгэг цагт би хэчнээн дуртай гээч! Орчлонгийн мэндэлж буй биет амьдрал -далд нууц нь бидний үүрдийн их шаналгаа болж байдаг тэр л амьдралын хэсэг бүрдэл бүгдийг сорон амьсгална, залгина, харна...
-Бернар туранхай,шалмаг, эмх цэгцтэй,цэвэр цэмцгэр байдлыг онцгой баримталдаг, хянуур бөгөөд сэрэмжтэй .Тэр цэвэр ариун сэтгэлтэй шударга хүн бөгөөд гойд сайн далайчин...
Бернарын тухай Мопассан ийн өгүүлжээ.Харин Бернар өөрийнхөө тухай ингэж хэлжээ:
-Би сайн далайчин байсан гэж бодож байна. Je crois bien que j`étais un bon marin.
Тэр үхэхдээ ингэж хэлжээ.1888 оны 4 сарын 6нд "Бель Ами"г хөлөглөн гарсан нөгөө л Антибдаа үхэхийнхээ өмнө хэлсэн түүний сүүлчийн үгс энэ байсан юм.
Бернарыг таалал төгсөхийн өмнөхөн нь харсан нэг хүн :
-Парис руу Бланш эмч рүү явах гайт тэр мөч хүртлээ Бернар олон жилийн турш аугаа их зохиолчтой салалгүйгээр тэнгис дэх хэсүүч амдралыг нь хуваалцсан даа гэж ярьсан юм.
-Бернар өөрийн Антибдаа таалал төгссөн юм. Гэхдээ би саяхан л түүнийг "Бель Ами " байнга зогсож байдаг байсан Антибийн жижиг боомтын нарлаг зогсоол дээр харсан сан.
Бернар өндөр нуруутай, хуурайшсан золбоолог царай нь далайн давсанд хатууран ширүүссэн байх бөгөөд барагтай бол яриа өрнүүлэхгүй.Гэхдээ Мопассаны тухай дурдах төдийд л даруй түүний цэнхэр нүд сэргэх бөгөөд түүний тухай хэрхэн ярьдаг байсан гээч! заавал сонсох хэрэгтэй байлаа.
-Одоо тэр үүрд чимээгүй болжээ. Түүний сүүлчийн үг бол:"Би сайн далайчин байсан гэж бодож байна"
Тэр энэ үгээ яг яаж хэлснийг нь би амьдаар төсөөлж байна. Тэр энэ үгээ итгэлтэйгээр , бахархалтайгаар хэлээд хөгширч хатсан хар гараараа загалмайлан залбирсан:
- Je crois bien que j`étais un bon marin.
Энэ үгээрээ тэр юу илэрхийлэхийг хүсээ вэ?Сайн далайчин байж хорвоо дээр амьдарснаараа анддаа тус хүргэсэн гэдгээ мэдэрсэн баяр хөөрийг үү? Үгүй ээ: бурхан хүн болгонд амьдралтай нь цуг ямар нэгэн авьяас билгийг заяан түүнийгээ газар булахгүй байх ариун үүргийг бид бүрт даалгадаг гэдэг зүйлийг л. Яах гэж, юуны учир?Бид үүнийг мэдэхгүй. Гэхдээ бидний хувьд ойлгогдошгүй энэ ертөнцөд бүгдээрээ заавал ямар нэгэн утга учиртай оршиж, энэ ертөнцөд бүх зүйлийг "сайхан" байлгахад чиглэсэн ямар нэгэн дээд тэнгэрээс заяасан зорилготой байх ёстой бөгөөд бурхны энэ зорилгыг хичээнгүйлэн биелүүлэх нь ямагт бидний түүний өмнөх гавьяат үйл байх болно, тийм ч учир баяр баясгалан ч, бахархал ч байх болно гэдгийг л мэдэх хэрэгтэй. Харин Бернар үүнийг мэддэг байсан, мэдэрдэг байсан. Тэр бүх амьдралынхаа турш бурхны түүнд ноогдуулсан даруухан үүргийг хичээнгүйлэн, нэр төртэй, үнэнчээр биелүүлж , айсандаа биш ухамсарласандаа түүнд зүтгэдэг байв. Иймд тэр сүүлчийн мөчүүддээ хэлсэн тэр зүйлээ хэрхэн хэлэхгүй байх юм ? "Эзэн, Та Өөрийн үгийн дагуу боол намайгаа амар тайван явуултугай,танд болон хүмүүст би ингэж хэлж зүрхэлнэ: Би сайн далайчин байсан гэж бодож байна"
-Хаа нэгтээ задгай тэнгист салхи салхилж буйг илтгэдэг гэнэт тулгарах урсгал ч , өрнө зүгт мистраль(5) салхилж буйг илэрхийлэх Эстерелийн(6) дээгүүрх үүлс ч ,ер нь тэнгист юм болгон Бернарыг зүгээр байлгадагггүй байв гэж Мопассан бичжээ. ..Тэрээр цэвэр байдлыг онгоцон дээр аль нэгэн зэс хэсэгт нэг дусал ус ч байхыг зөвшөөрдөггүй тийм хэмжээнд мөрдүүлнэ...Тэр дусал усыг Бернар тэр дор нь арчлаа гээд хажуугийн андад нь ямар л тус болов гэж? Гэхдээ л тэр арчдаг байв. Яах гэж, юуны учир?
Харин бурхан л өөрөө бүх зүйл "сайхан" байхад дуртай шүү дээ. Тэр өөрөө бүтээлүүд нь "бүр ч сайхан" байгааг харан баясаж байдаг. Бернар үхэхдээ хэлсэн шиг тиймэрхүү зүйлийг уран бүтээлчийн хувьд би ч бас сүүлийн өдрүүддээ хэлэх эрхтэй мэт санагдана.
1952
Иван Бунин
(1)Антиб- Францийн зүүн урд нутагт, Газар дундын тэнгисийн эрэгт байрлах хот
(2)Мопассан(Guy de Maupassant) -Францийн нэрт зохиолч
(3)Ницц-Францийн зүүн урд нутагт,Газар дундын тэнгисийн эрэгт байрлах боомт хот
(4)Вильфранш-Францийн зүүн урд нутагт,Газар дундын тэнгисийн эрэгт байрлах боомт хот
(5)мистрал -Францийн өмнөд эргээр өвөл, хавар салхилдаг хойд зүгийн хүйтэн,хүчтэй салхи
(6)Эстерел-Францийн уул