Did Marco Polo go to China?

Хятадад жижигхэн хөлтэй эмэгтэйг сайхан гэж үздэг байсан тул бага наснаас нь охидын хөлний хуруунуудыг дотогш нь эргүүлж чанга боодог "өвөрмөц" мода дэлгэрсэн байжээ. Явахад хүндрэлтэй ,биед эвтэйхэн биш гэдгийг ч үл тоон , гоо сайхны этгээд гэмээр энэ шалгуурт тэнцэхийн тулд тэвчээр гаргаж байсантай төстэй явдал өнөө үед ч түгээмэл байгааг охидын гангарааны салшгүй хэсэг болсон өндөр өсгийтүүдээс харж болох юм...

Марко Поло гэчихээд туфль яриад унахаар гайхсан байж магад. Одоо сэдэв рүүгээ орьё. Марко Поло Хятадыг төлөөлөхүйц гэмээр өвөрмөц зүйлүүдийн талаар алдарт аяллын тэмдэглэлд нь дурдагдалгүй "мартагдчихсан" нь олон хүнийг үнэхээр мань эр тэнд очсон уу гэж эргэлзүүлэхэд хүргэсэн байдаг. Хятадад очсон хүн охидын хөлийг боодог өнөө өвөрмөц мода, хятад цай,бичгийн соёл, хамгийн гол нь алдарт Цагаан хэрмийн талаар дурдахгүй өнгөрнө гэдэг нээрээ ч хачирхмаар. Пологийн шүүмжлэгчид нэрт аялагчийг Венецээсээ ч холдоогүй, Хятадын талаар Араб ,Персүүдээс сонссон зүйл дээрээ тулгуурлаад зохиол биччихсэн байж магад гэж сэжиглэдэг ба тэд нарын дотроос "Did Marco Polo go to China"　гэдэг ном бичсэн Frances Wood хамгийн их нэрд гарчээ.

Тэгэхээр Поло Хятадад очсон нь үнэн үү? Герман хэлний багшийнхаа хийсэн тайлбарыг энд толилуулья. Түүх сайн мэддэг хүн юм байна гэж бодсон чинь харин дундад зууны Азийн түүх, газарзүйн нээлтүүд, аяллын түүхээр мэргэшсэн түүхч байсан юм билээ.Folker Reichert багш нэрт аялагчийг Хятадад очсонд эргэлздэггүй ,харин худалдаачин байсан гэж яригддагтай санал нийлдэггүй гэнэ. Марко Поло аав,авга ахыгаа дагаж Азид ирээд тэндээ үлдэн олон жил амьдарч, улмаар монголжсон гэдэгт нэлээд ач холбогдол өгч асуудлыг тайлбарласан юм. Юань гүрний үейин нийгмийн хамгийн өндөр давхаргад хамаарагдах болсон нь түүнийг хамгийн доод давхаргад харьяалагдаж байсан Хятадын соёлоос хангалттай зааглан, Хятадыг огт сонирхдоггүй "монгол хүн" болгочихсон хэрэг гэнэ.

Ингээд цай уухын оронд айргийг таашаах болж(Пологийн тэмдэглэлд гардгаар тэрээр айрганд маш их дуртай байсан гэдэг) ,монгол соёлд орсон тул зөвхөн Өмнөд Хятадын ажил хийх шаардлагагүй дээд зиндааныхнаар хязгаарлагдаж байсан охидын хөл боох моодыг сонирхох "хэрэгцээ" гараагүй гэнэ. Харин өдгөө бидний мэдэх түмэн газрын Цагаан хэрэм Мин улсын үед баригдсан болохоор Поло харж амжаагүй нь аргагүй.Түүнээс гадна Пологийн тэмдэглэж үлдээсэн торгоны зам үнэхээр нарийвчлалтай байсан нь бас нэгэн баталгаа болж байгаа юм. Харин Хятадын судар бичигт Пологийн талаар төдийлөн чухал зүйл тэмдэглэгдэж үлдээгүй байдаг нь түүний амбиц ихтэй тэмдэглэл хэтрүүлэг ихтэй байж магадгүй гэж дүгнэх үндэслэл болдог гэнэ.

Бүх цаг үейин хамгийн алдартай хүмүүсийн нэг болгосон тэмдэглэлээ өөрөө ч бичээгүй, хэзээ хойно шоронд байхдаа хүнд ярьж өгснийг нь тэмдэглэж үлдээснийг бодвол Поло сайхан хэнэггүй нөхөр байж дээ гэмээр. Нээрээ ч монголжсон байж магадгүй шүү хэхэ. Ямартаа ч тэр тэмдэглэл бичигдэн, өнөө үе хүртэл хадгалагдан ирсэн нь түүхчдэд нэгэн маргах ажилтай болоход нь тусалжээ.