Wednesday, November 10, 2010

a day of a senior student

Сүүлийн 3 өдрийн нарийг эс тооцвол Токиод сэрүү ороод, бээлийгүй бол өглөө оройдоо дугуйн дээр гар даарахаар болчихлоо. Унасан навчис аль хэдийн хатаад, дугуйн дор орон шаржигнах нь намар дуусч буйг илтгэнэ.10 мин жийгээд, хотын төв рүү 20 мин train, тэндээ хурдан train луу солиод дахин 25 мин. Ёкохамад буугаад автобус, түгжээ гайгүй бол 15 мин. Тэгээд 5 мин алхахад кампустаа ирнэ.Гэхдээ зам хөндлөн гарахдаа авирдаг шатаар биш(багш нар шиг), гэрэл харж байгаад гүйгээд гарчихсан(оютнууд шиг) тохиолдолд. Дээгүүр үү доогуур уу, эсвэл хэр хурдан алхах зэрэг нь хичээлд хоцорч очих эсэхтэй бараг л хамаагүй. Учир нь анх 9:12 ийн train -д л амжиж суугаагүй бол тэртээ тэргүй хоцорно гэсэн үг.

Өнгөрсөн улиралтай харьцуулахад нэг сайн зүйл гэвэл хичээл дээр нойр хүрэх нь арай гайгүй. Магадгүй эхний цагт очих гэж 6:20 д босохоо больчихсон болохоор тэр байх. Лав л хуулийн хичээл илүү сонирхолтой болсноос бол биш. Өглөө идсэн 2 зүсэм талх үд гэхэд аль хэдийн шингэчихсэн байх тул байн байн цагаа харсаар хонх дууугармагц кафетериа руу яарна. Сүүлийн 15 мин бол нэлээн удаан өнгөрнө...

Семестер эхлээд бараг 2 сар болчихсон болохоор кампуст бучигнах нь гайгүй болчихсон ч кафетериад бол байдал арай өөр. Азаар кампусын нөгөө захад байдаг хэрнээ л түрүүлээд ирчихдэг байсан инженерийнхэн тэндээ хоолонд ордог сайн газартай болчихоод, энд нэг их урт дараалал үүсэхээ больчихсон нь сайн хэрэг. Костюмтай хэд нь л 3 ийхан гэвэл үлдсэн шар бор үстэй нь 1,2 ийхон голдуу. Зарим нэг багш нар, grad school бололтой нөхдүүд цөөхөн хэд харагдана. 4 ийхөн бол угаасаа сургууль дээр үзэгдэхээ болиод удаж байгаа.Манай семинарийхан гэхэд л тал нь огт ирэхгүй, зарим нэгийг нь 2 сараас хойш тоотой харсан. Кредит нь ч гүйцээд, ажил нь ч шийдэгдчихсэн болохоор тэтгэвэрт гартлаа дахиж олдохгүй ийм амралтыг хаа нэг тийш аяллаар явах ч юмуу хамгийн сонирхолтой байдлаар өнгөрүүлэхийг эрмэлздэг байх. Диплом гэж нэг үлгэр бичих ажил л сүүлийн нэг ачаа болно.

Семинараа тарчихаад кампуст нэг ирснийх, номын сан ч юм уу pc lab руу орохоор 20С аас дээш халаадаггүй танхимд гадуур хувцастай суугаад ч нэг л хүйтэн. Угаасаа 4 цаг гээд л гадаа харанхүй болчихдог болохоор сургууль дээр өнжчихсөн юм шиг санагдах тул бээрч сууж байхаар гараад, ирсэн замаараа буцаад гэрийн зүг.

Bus-нд аз таарвал сандал олдоно, train-д бол Токио хүртэл тэр талаар санаа зовох зүйлгүй (орой Токио чиглэлийн train бараг л хүнгүй). 7-р цаг тартал хичээлд суугаагүй болохоор цонх налаад унтахаас арай дээр зүйл хийж болохоор толгой арай ажиллагаатай. Харин Токио оос цааш ийм luxury бараг л олдохгүй ч (Өглөөтэй ижилхэн нь нэлээн чихэлдэнэ, ялгаатай нь salaryman ууд ихэнх нь халамцуу. ) бас найдвар бий. Удахгүй буух хүнийг зөв таагаад урд нь очоод зогсчихвол суучих магадлалтай.
Буугаад зогсоолоос дугуйгаа аван жийсээр 80км ийн дараа гэртээ эргээд ирнэ...




Saturday, October 9, 2010

a long semester

Токио руу нүүв, гэрийхэн ирэв. Сакура, борооны улирал, 35С + Японы зуны бүгчим халуун өдрүүд, тайфунь...Ханиад ч хүрэв, хоолой ч өвдөв. Алийг нь ч анзааралгүй ширээний ард суусаар нэг л мэдэхэд хэдэн сарыг ардаа орхичихож. Сургуулиа төгсөх ч дөхөөд, ирээдүйн карьер тулгамдсан асуудал болсноор үүнийг шийдэхэд л хамаг анхаарал, эрч хүчээ зарцуулсан нь энэ. Бусад бүх зүйлийг 2-т. no blog, no facebook, even no birthday party. Нэг зүйлийг маш их хүсээд, тэрнийхээ төлөө морь мал мэт зүтгээд, эцэст нь хүрч чадахгүй унах гашуун амтыг дахин мэдрэхийг хүссэнгүй...

Энэ хугацаанд бичлэгийг маань хүлээж байсан байх гэж найдаж байна.

...Дүнгээ сайжруулав scholarship-ээ сунгав, мэргэжлээ бүрмөсөн солин, өөр салбарын хичээлүүдийг А-аас нь эхлэв, уналт амжилтын emotional roller coaster-оор хэдэн долоо хоног давхисны эцэст it's done. Not well done, but it's done. Багш, найзууд, гэрийхэн гээд олон хүний дэмжлэг, номын санд өнгөрүүлсэн цагууд, шөнө дунд асаалттай гэрлийн нийлбэрт ямар ч байсан зорьсон grad school-ийнхээ нэгэнд элсэхээр боллоо.

Хамгийн завгүй өнгөрсөн нэг семестэр ингэж нэг дуусч, 5 хоногийн "зуны амралтаа" enjoy хийсний дараа шинэ семестэр эхлэв. Авахгүй айсаар байгаад сүүлийн нэг семестэрт "хадгалж" үлдсэн нэг хуулийн хичээлийг эс тооцвол энэ энэ улиралд санаа амар байж болох байх. Гэхдээ ч хийх зүйл их байнаа: Илч нь буусан намрын шаргал наранд ээн, өнгөө сольсон модны навчис дунд дуртай улирлаа enjoy хийх. Evening jogs, gym, bball бас дээр нь сэлж бас гулгаж сурах resolution. Хамгийн чухал нь зүрх тархи хоёрын голоор байгаа нэг зүйлийг шийдэх...guess all i need is time.

Friday, March 26, 2010

A break

Бүгдийг өөрийнхөөрөө шийдэх нь биеэ дааж амьдрахын гоё хэсэг байх. Харин бүх зүйлийг ихэнх тохиолдолд өөрөө л хийхээс аргагүй тул гоё санагдахгүй үе ч бий.

Японд ирснээс хойш жил бүрийн хавар нүүдэг ажилтай. Хотоос хот дамжин, эсвэл хот дотроо. Dorm-оос dorm-руу, dorm-оос apartment, бас эсрэгээрээ. Шинэ газар, шинэ боломжийн эрэлхийлэлд, гэхдээ заримдаа зүгээр л байрны хугацаа дуусаад л тэр. Тэгээд л ачааны машинаар, автобусаар, метроны галт тэргээр, суудлын машинаар, дугуйгаар ч...

Ийнхүү шинэ зүйлийг эрэлхийлэх замд маань дайралдсан зүйлсийн нэг бол энэ блог. Эргэн тойрноо ажаад явж байхад толгойд эргэлддэг зөв буруу бодлууд дотроос уншихад ч бичихэд ч цаг гарздахгүй зүйлсийг бичихэд ч уншихад ч цаг үрэхгүй бичлэгүүдэд багтаах гэж оролдсон нь энэ. Хэр үр дүнтэй болсныг нь хэлж мэдэхгүй ч, блог оо хэсэг хугацаанд завсарлахаар шийдлээ. Ямартаа ч амьдрах хэв маягт маань их ч бага ч өөрчлөлт авчирсан Хувьсал болохоор хэсэг хугацаанд байхгүй болсноор бас нэгэн өөрчлөлтийг авчирна байх...

Энэ бүх хугацаанд бодол санааны маань Хувьсалтай цуг байсан бүгдэнд нь баярлалаа.

Tuesday, March 16, 2010

Our desire

Хүний хүсэл.
Аугаа их адал явдал, эрэлхийлэл бүтээлийг урам зоригоор тэтгэгч хүч.
Амар тайван байдал, сэтгэлийн шаналалын ч эх үүсвэр.
Хүн хүсэлдээ хөтлөгдөн элдэв зүйлийн мөрөөдөл, зорилгыг ургуулан бодож
тэрийгээ биелүүлэхийн тулд боломжгүй зүйлсийг хүртэл бүтээж орхино.
Хүрэхэд хэцүү амбиц, санаснаар болоогүй төлөвлөгөө харин хүнийг шаналгаж,
байхгүй зовлонг шиинээр үүсгэнэ.
Биелсэн хүсэл аз жаргал, биелээгүй нь харуусал гунигаар илэрч,
биелэх эсэхийг нь мэдэхгүй тохиолдолд элдэв бодол, тайван бус байдал хүнийг эзэмдэнэ.
Хүслээ хянаж сурахын тулд л хүн элдэв шашин сургааль, гүн ухааныг зохиосон ч юм билүү.
Хүний хүсэл.
Зүүдэлсэн, бодсон эсвэл мартсан аль нь ч байсан 1 минут 1 минутын л урттай. Дэлхий эргэдгээрээ эргэнэ, нар манддагаараа мандана.
Орчлон ертөнц өөрчлөгдөхгүй, хүн гэдэг хажууд нь өчүүхэн хэвээрээ.
Харин хүний хүсэлд хязгаар үгүй.
Тэр 1 минутад инээх уйлахыг чи л өөрөө мэднэ.

Monday, March 1, 2010

Some ideas & criticisms

1. The Great Global Warming Swindle

Өөр өнцгөөс харуулсан, гэхдээ НО-нуудтай.
шүүмжлэл нь

2. An Inconvenient Truth
Нэрд гарсан, нөлөө ихтэй, бас л НО-нуудтай

3. Zeitgeist
НО-нууд ихтэй ч хэр accurate-ийг нь бүү мэд.
Хэтэрхий out of the box thinking санаатай санагдана.
Ер нь, ёстой бүү мэд.

4.Meat the Truth
Гүйцэд үзээгүй. Санаа нь vegeterian болоочээ гэсэн юм шиг байна лээ.

Wednesday, February 24, 2010

The World is Flat


Глобалчлал гэхээр NYTimes-ийн нийтлэлч Фридманы The World is Flat санаанд орох байх.

Дэлхийн олон орноос "халуун цэг" дээрээс нь бодит байдлыг сурвалжилж, янз бүрийн салбарын том жижиг компаниудын CEO, менежерүүдтэй хийсэн яриа, тэдний комментүүдыг эвлүүлж ярих Фридманы гайхалтай хүүрнэх чадвар номыг үнэхээр сонирхолтой болгоно.
Тэгээд мэдээж хамгийн чухал нь маш sexy нэрний сонголт--The World is Flat.

The World is Flat уншихад нүд нээлгэсэн ном шиг санагдаж магадгүй ч бас НО-нуудтай. Ном зах зээл дээр өндөр үнэлэгдсэн хэрнээ, академик хүрээнд нэлээд шүүмжлэгддэг. Шалтгаан нь topic (globalization)-ий талаарх судлаачдын хийсэн ажлуудтай танилцалгүй бичигдсэнтэй нь холбоотой. Ялангуяа эдийн засагчдын шүүмжлэлд (жишээ нь) нэлээд өртсөн байдаг. (The World is Flat? гэдэг ном хүртэл гарсан )

Фридманаас хавьгүй дээр санаанууд гаргасан эдийн засагчдын бүтээлүүд хэвлэгдэхээрээ төдийлөн масс уншигчдад үнэлэгддэггүйд эдийн засагчид нэлээд бухимддаг байх л даа. ( ер нь яаж ч бодсон сонирхолтой бичих аргыг сэтгүүлч хүн ямар нэг Ph.D-ээс илүү мэдэх нь тодорхой )

Ном нэлээд Америк төвтэй бичигдсэн ба (Глобалчлалын тухай бүх л номнуудын адил) , BRIC-ээр төлөөлүүлээд (ихэвчлэн Хятад, Энэтхэг) хөгжиж буй орнуудад компьютер, интернет г.м технологийн хувьслаас хойш юу болоод байгааг голдуу supply chain талаас нь тоймлон харуулдаг. Фридман ингэхдээ Microsoft, Google, Аpple г.м tech giant-ууд, Dell шиг үйлдвэрлэгч, Amazon, IBM, UPS мэтийн service лидерүүдээс гадна, Энэтхэг дэх outsourcing копаниуд болон Cambodia-ийн нэг жижиг компани, эсвэл гэртээ сууж байгаа нэг танил нь тэр supply chain-ий бүтцэд хэрхэн багтаж, энэ бүхэн нийлээд дэлхийг дамжсан нэг том сүлжээ хэрхэн бий болж байгааг нэлээд ойлгомжтой тайлбарлана. Монголын IT-ийнхан ч энэ сүлжээнд орохоор зөвлөгөө хайж байгаа талаар номонд гардаг (1 л өгүүлбэр).

Фридман Unflat world буюу дээрх сүлжээнд орж амжаагүй орнууд болон, глобалчлалын нэг том саад болох улс төрийн асуудлуудыг ч орхиогүй ба ерөнхийдөө Африк, Арабын хэдэн орнуудаар төлөөлүүлээд бичсэн байдаг. Мөн энэ зууны нэг том асуудал болох дэлхийн дулаарлын (энэ талаар Hot, Flat and Crowded номондоо илүү дэлгэрэнгүй бичсэн) талаар ч марталгүй бичсэн ба, уул нь нэлээд цогц бүтээл хийхээр зорьсон санагдах байх.

Хэдийгээр номон дахь бүх мэдээ, тоо баримт үнэн ч, өнөөгийн байдлыг тайлбарлахдаа зарим нэг мэдэх ёстой зүйлсийг орхигдуулсан(жишээ нь боловсролын талаар) эсвэл зарим нэг дэвшүүлсэн санаанууд дотор нь эрдэмтдийн (эдийн засагчдын) нүдээр харахад "болоогүй" зүйлс нэлээд байгаатай холбоотой. Өөрөөр хэлвэл Фридманы зогсоосон давхруудад л "лифт зогсож", зогссон тэр давхруудаас л уншигчид "байшингийн доторхыг" хараад байна гэсэн үг. (Тэгээд Bill Gates гм хүмүүсийн яриа ороод ирэхээр Фридманд итгэж эхэлнэ.)

Иймд The World is Flat-ийг сонирхолтой experience болгож уншихад гэмгүй ч, глобалчлалын талаар юу уншихаа шийдээгүй бол өмнөх гаргасан жагсаалт дахь бусад номоос сонголт хийсэн нь дээр.


PS:
Фридманы 1999 онд хэвлүүлсэн The Lexus and Olive Tree тэр үедээ глобалчлалын талаар шинэлэг асууудлууд дэвшүүлсэн бүтээл байсан.
Тэр асуудлуудаа цааш дэлгэрүүлэх гэсэн оролдого нь The World is Flat гэдгээ
номныхоо сүүлд тэмдэглэсэн байдаг. Хэрэв унших бол 2007 онд хэвлэгдсэн хамгийн сүүлийн хувилбар The World is Flat 3.0 нь recommended.
(2004 онд original, 2005 онд updated and expanded хувилбар нь гарсан. )

On Globalization: a reading list

Хаврын амралтар земи-ийнхээ сэдвээр(Globalization) гаргасан reading list-ээ гүйцээхээр жаахан ном эргүүлж суух санаатай.
Глобалчлал(даяарчлал) бидний өдөр тутмын амьдрал дунд л явагдаж байгаа хэрнээ эдийн засаг, улс төр, түүх, соёл г.м олон талбарт маш хурдацтайгаар зэрэг өрнөж байгаа нүсэр процесс болохоор нэг өнцгөөс хараад яг юу болоод байгааг ойлгоход амар биш юм.

Үүнийг шийдэхээр эрдэмтэн судлаачдаас эхлээд улстөрч, бизнесмен, түүхч, сэтгүүлчид өөр өөрсдийн өнцгөөс тайлбарлахыг оролдсоор ирсэн. Нэртэй хүмүүсийн бичсэн зарим номууд нь онол гэхээсээ танин мэдэхүйн талдаа ойрхон, өнөөгийн дэлхийн байдал, ирээдүйн чиг хандлагын талаар хэнд ч гэсэн ерөнхий баримжаа ойлголт өгөх сонирхолтой номууд байдаг болохоор recommended reading-ээсээ блогтоо оруулъя гэж бодлоо.


1. Pathfinders: A Global History of Exploration, 2006
(Felipe Fernández Armesto)
Зохиогч нь түүхч ба, ном өөрөө маш өндөр үнэлгээ авсан.
428 хуудастай, жаахан зузаан байж магадгүй ч HarryPotter-ийн ном шиг л хурдан явахаар сонирхолтой түүхийн адал явдлуудаар дүүрэн.
Товчxондоо--Ертөнцийг харах цонх--тэгээд маш сонирхолтой.

2. The End of Poverty, 2005
(Jeffrey Sachs)
Колумбийн Их сургуулийн эдийн засагч.
Эдийн засагч бичсэн гэхэд NYTimes бестселлэр болж байсан ном. Одоо ч Amazon-ий Globaliztion-ий ранк д дээгүүр яваа.

3. The Post-American World, 2008
(Fareed Zakaria)
Newsweek-ийн сэтгүүлч ирээдүйд бий болох multi-polar дэлхийн талаар бичсэн. Хятад болон Энэтхэг, Америкийн өнөө ба ирээдүй дээр төвлөрсөн, уншихад амар, авсаархан бас сонирхолтой ном.

4. Fixing Global Finance, 2010
(Martin Wolf)
Зохиогч нь Financial Times-ийн эдийн засгийн нийтлэлч, Дэлхийн Банкны senior economist-оор ажиллаж байсан жинхэнэ specialist. Өмнөх номондоо саяны хямралын макро эдийн засгийн үндэслэлүүдийг тайлбарлаж байсан. Ирэх 3 сард гарах энэ номыг нь pre-order хийсэн хүмүүс олон байгаа байх.

5. The World is Curved, 2008
(David Smick)
Зохиогч нь макро эдийн засаг, санхүүгийн талын pro. WSJ, NYTimes-т нийтлэлүүд нь гардаг. Ном глобалчлал гэхээсээ илүү яг санхүүгийн асуудлууд дээр төвлөрдөг ба Lehman дампуурахын өмнөх үеийн (2007, 2008) credit crizis, түүний шалтгааныг дэлгэрэнгүй тайлбарласан байдаг. Securitization, IB, HF,PE нарын холбоо ба FRB болон бусад төв банкнуудын өөрчлөлтийн талаар, мөн Япон, Британий алдаа, Хятадын ирээдүйн талаар ч уншихад сонирхолтой байна байх.

6. Why Globalization Works, 2005
(Martin Wolf)
Wolf-ийн бас нэг ном.
Ном өөрөө эдийн засгийн глобалчлалын тал дээр нэлээд нухацтай анализудаар дүүрэн. Гүйлгэж уншаад ойлгоход амаргүй байж магадгүй.Макро эдийн засаг, санхүүгийн чиглэлийхэнд must read.

7. Making Globalization Work, 2007
(Joseph Stiglitz)
Зохиогч нь Нобелийн шагналт эдийн засагч, Колумбийн Их Сургуулийн профессор.
Дэлхийн Банкны Chief Economist-оор ажиллаж байсан. Энэ сэдвийн хамгийн нөлөө бүхий хүмүүсийн нэг.
Чөлөөт зах зээл, IMF г.м олон улсын байгууллагуудад нэлээд шүүмжлэлтэй ханддаг.
Глобалчлалын шүүмжилсэн байр суурьтай, Globalization and its Discontents гэдэг өмнөх ном нь бас маш өндөр үнэлгээ авч байсан.
Эдийн засгийханд илүү recommended.

8. In Defence of Globalization, 2007
(Jagdish Bhagwati)
Дахиад нэг Колумбийн Их сургуулийн эдийн засагч.
Гэхдээ Joseph Stiglitz-тэй ялгаатай нь free market-ийн дэмжигч.
Академик хүрээнд маш өндөр үнэлгээ авсан ном.

9. Global Transformations: Politics, Economics, and Culture ,1999
(David Held, Anthony McGrew, David Goldblatt, and Jonathan Perraton)
Глобалчлалын сайн талууд дээр төвлөрсөн ба Академик түвшнийхэнд илүү тохирох нэлээд serious ном. 520 хуудсанд Глобалчлалыг олон талаас нь дүрсэлсэн нэлээд цогц бүтээл. Дээрх номуудтай ялгаатай ньэдийн засаг, улс төрийн асуудлуудаас гадна газар газар бусад салбарт(соёл гэх мэт) хэрхэн өөрчлөлт орж буйг мэдэх боломжтой. Жишээ нь кинотеатрт яагаад Hollywood ийн кино ноёрхоод байна, дэлхий нийтээрээ КокаКола, Мак-д дурлаад байгаа шалтгаан гм

10.The World is Flat 3.0
(Thomas Friedman)
Энэ ч бүгд мэдэж байгаа байх. 2007 онд гарсан хамгийн сүүлийн хувилбар нь.
Академик хүрээнд үнэлэгддэггүй ч, зах зээл дээр үнэлэгдсэн ном. Уншихад маш сонирхолтой, бас хялбар.Ганц л ном сонгох тохиолдолд энэ номыг барих юм бол сайн сонголт биш байж магадгүй болохоор хамгийн сүүлд орууллаа.

Дээрх номууд Bestseller ranking-д өндөр байр эзэлсэн эсвэл шүүмжлэгчдээс сайн үнэлгээ авсан ерөнхийдөө бүгд уншихад сонирхолтой, онол гэхээсээ ерөнхий мэдлэгийн хүрээ тэлэх номууд болохоор Глобалчлалын талаар унших номон дээрээ эргэлзэж байгаа хүмүүст сайн сонголт болно байх. Non-specialist хүмүүст сайн сонголт болно байх гэсэн дарааллаар жагсаалаа.



+ The Worldly Philosophers: The Lives, Times and Ideas of Great Economic Thinkers, 1999
(Robert Helbroner)
"Кэйнс, Смит, Рикардо, Маркс -ийг уншаагүй бол асуудлыг шийдэх 2 дахь сайн арга" гэсэн байна.
Философийн ном шиг санагдаж магадгүй ч, классик-уудыг энгийн, ойлгомжтойгоор тайлбарласан болохоор non-specialist хэн бүхэнд recommended.

+ The Globalziation Reader, 2007
(John Boli & Frank Lechner)
Манай Textbook. Бүх салбарын судлаачдын эрдмийн ажлуудыг 3-5 хуудсанд эмхэтгэсэн цуглуулга. Бие дааж уншаад үр ашиггүй.

+Paul Krugman-ий The Age of Diminished Expectations(1997) эсвэл The Conscience of Liberal(2009) дажгүй байж магад. (Гэхдээ Глобалчлалын талаар дээрх олон номнууд байхад, Кругманы ном унших бол заавал глобалчлал гэлгүй хамгийн сайныг нь уншсан дээр байх. )

Thursday, February 11, 2010

This Is It



MJ -ийн big fan биш ч шөнийн 3 өнгөртөл үзэж байж дуусгав. Хэрэв үзэж амжаагүй бол highly recommended.

Өнгөрсөн зун хийх байсан концертын бэлтгэл ажлын үеэр анхнаасаа олон нийтэд үзүүлэх зорилготой хийгээгүй бичлэгүүдийг эмхэтгэн кино болгосон болохоор тайзны арын амьдралыг нэлээд бодитой харж болохоор. MJ-ийн performance-ийг харахаас илүү концертын баг хэрхэн ажилладаг, бэлтгэл ажлаа яаж хийдэг г.м зүйлсийг харахад сонирхолтой санагдлаа.

Monday, February 1, 2010

The theory of XYZ

Саяхан нэг ”нээлт” хийв. Мэдлэгийн талаар.

Монголын талаар 2 газар яриа яриа хийх болоод. Нэг нь хөгшчүүлд, нэг нь бага ангийханд.
”Юу ярих вэ?” гэсэн чинь
Ном, ялангуяа Нэт-ээс олж уншиж болохооргүй зүйлс байх хэрэгтэй гэж байх юм.
Аль аль нь.
Мэдэхгүй бол жаахан хайгаад, олсон зүйлээ ярихад л ”онц авдаг сайхан цаг” ч аль хэдийн ард хоцорч дээ гэж бодогдов.

Ер нь бол бидний өдөр тутмын амьдралд мэдлэгийн хэмжээнээс мэдлэгийн ялгаа илүү чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Өөрөөр хэлвэл мэдлэгийн бидэнд өгөх ач тус нь харьцангуй ойлголт бөгөөд, нийт хэр их/бага зүйл мэдэж байна гэхээс илүү бусадтай харьцуулахад хэр их/бага зүйл мэдэж байна гэдгээс давуу/сул тал үүсдэг. Чиний сандал хэр өндөр вэ гэдэг биш, урд талын хүмүүсийн сандалнаас хэр өндөр вэ гэдэг л самбар сайн харахад нөлөөтэй.

Харин интернет хөгжсний ачаар ”Мэдлэгээс сэтгэлгээ илүү чухал” гэдгийг ”мэдлэгээс илүү сэтгэлгээ чухал” болгоод, мэдлэг гэсэн хэсэг нь онцлогдохоо болих хандлага бий болсон. ”Асуудал гарсан үед Google-д ” гэсэн үзэл хүчтэй тарxсан гэх үү дээ. Ленин хэдэн боть ном бичсэн бэ?--Google-д. Коктэйль хийж сурмаар байна-- Google-д. Relationship problems?--yep, Google it. Харьцангуйн тусгай онолыг нээхэд мэдлэг ч чухал, сэтгэлгээ бүр ч чухал байсан бол, мэдээллийн зуунд forget about it (нээлт хийхгээгүй л бол). Google-ийн ачаар өндөр сандалтай болчихсон гээд л бодчих.

Гэхдээ бидний өдөр тутмын амьдралд нийт хэр их/ бага мэдэж байгаас илүү бусадтай харьцуулахад хэр их ялгаа байна гэдэг чухал хэвээрээ байгааг мартаж болохгүй байх. Google өндөр сандал өгсөн нь үнэн ч, хүн бүрт өндөр сандал өгчихсөн болохоор ялгаа гаргахын тулд өндөр сандал тус болохгүй болчихлоо. Самбар сайн харахын тулд босч зогсохоос өөр аргагүйд хүрлээ гэсэн үг. Өөрөөр хэлвэл Google бидэнд өндөр сандал өгсөн ч, амьдралыг хялбар болгоогүй, харин ч урьдаас ч илүү их зүтгэл гаргахыг шаардаж байна гэж хэлж болох юм.

Иймд харьцангуйн тусгай онолыг нээхэд ч, өдөр тутмын амьдралд ч ”Мэдлэгээс илүү сэтгэлгээ чухал” руу шилжих биш, анхны ”Мэдлэгээс сэтгэлгээ илүү чухал” хэвээрээ байна гэж хэлж болох юм. Харин ч энэ удаад ”мэдлэг” гэдэг үг ”Ленин хэдэн боть ном бичсэн бэ?” хэмээх асуултын хариултаас хамаагүй өндөр түвшний зүйлийг хэлэх бололтой.
Тийм ч учраас 10 настай хүүхдүүдийн ч цагийг үрчихээргүй, үнэ цэнэтэй зүйл ярьж өгөх улам л хэцүү болоод байна...

Энэ онолоо яаж нэрлэхээ сайн мэдэхгүй л байна.кк
Одоо харин удахгүй эхлэх шалгалтууддаа бэлдээд, жинхэнэ онолууд дээр төвлөрөхгүй бол...

Parus

Белеет парус одинокий
В тумане моря голубом!..
Что ищет он в стране далекой?
Что кинул он в краю родном?..

Играют волны - ветер свищет,
И мачта гнется и скрыпит...
Увы, - он счастия не ищет
И не от счастия бежит!

Под ним струя светлей лазури,
Над ним луч солнца золотой...
А он, мятежный, просит бури,
Как будто в бурях есть покой!

Tuesday, January 19, 2010

Airline Industry

Enron, Delta,GM, Lehhman, тэгээд..? JAL
Too big to fail? Not anymore.The only constant is change...


JAL ийн дампуурал.
Земи дээр ч бас бүтэн хичээл энэ талаар л яригдав.Багш бүр presentation бэлдээд ирчихсэн.

1. JAL-ийн талаар хэдэн баримт:
・Азийн хамгийн том Airline company
・Employer ranking-д тогтмол топ 5-д багтдаг фирм
・Хамгийн гол нь онгоцон дээрээ төрийн далбаатай Японы flagship company
Тийм ч тулдаа засгийн газрын(Liberal Democrat Party) ”онцгой халамжинд” багтан 
・92 оноос хойш алдагдалтай ажиллаж ирсэн (51 онд байгуулагдаад, 87 онд хувьчлагдсан)
・$25 Bln өртэй
гэх мэт муу дүнтэй ч, ”амьдарсаар” ирсэн. Харин одоо Democratic Party-ийн ”ачаар” дампуурал.
・$150 Mln. --одоогийн market value ($250 Mln =1 шинэ B747)
・2Yen --Stock price now (90Yen =$1)

Шалтгаан нь бүх л дампуурч буй бизнестэй ижил: буруу менежмент, inefficiency (алдагдалтай нислэгүүд, буруу хүний нөөцийн бодлого...)

2. Гэхдээ JAL-д бүх бурууг тохохын өмнө Airline Industry -ийн нэг том онцлогийг ойлгоход доорхи хэдэн fact-ууд тус болох байх.

・Бизнест нөлөөлөх орчны хүчин зүйлсийн нөлөө их: SARS, Economic crisis, Influensa...
・Татвар төлсний дараах ашиг 2-3%
・Since 1978, over 100 airline companies went bankrupt, including Panam, Delta, Northwest, United Airlines, Continental...
・In a 1999 interview, Warren Buffett said: "As of 1992, in fact--though the picture would have improved since then--the money that had been made since the dawn of aviation by all of this country's airline companies was zero. Absolutely zero." That's more than 80 years of a revolutionary technology adopted enthusiastically by the masses--but unable to yield returns to investors.

Эндээс нэг pattern харагдаж байгаа байх.
"Ер нь анхнаасаа хувьчлах шийдвэр оновчтой байсан уу?"

3. Угаасаа мөнгө хийхэд амаргүй ийм industry-д airline компаниудыг бүгдийг хувьчлан, бизнес болгох нь ухаалаг шийдэл биш байж болох юм. Магадгүй зарим нэгийг нь welfare state -ийн нэг сервис болгон үлдээх нь зөв ч байж магадгүй. Гэхдээ татвар төлөгчдийн мөнгийг хайр найргүй үрэхгүйн тулд хувьчлахгүйгээр efficiency-г сайжруулах арга олох хэрэгтэй...

Монголын хувьд, МИАТ efficiency муутай ч, манай өөрийн зах зээл жижиг гэдэг онцлог гадны хүчтэй өрсөлдөөнөөс хамгаалаад, бараг л монополь үнэ тогтоон яваад л байгаа. Гэхдээ энэ байдал хэр удаан үргэлжлэх нь эргэлзээтэй. Industry-н хандлага бас өөрийн онцлогоо харж байгаад хувьчлах уу, эсвэл өөрөөр efficiency сайжруулах арга бий юу гэдгийг бодох хэрэгтэй байх...

Friday, January 1, 2010

The Audacity of Hope


Шинэ оны мэнд!
Цасгүй, гэхдээ цэлмэг, хүйтэн шөнө байлаа. Мексик хоол, corona with lime, outdoor countdown & каток with friends. Нэлээд даарсан, гэхдээ түрүү жил шиг ханиад хүрсэнгүй. Resolution хийдэггүй ч энэ жил гулгаж бас сэлж сурнаа... 2010.01.01

Амралтын өдрүүдээр Обамагийн The Audacity of Hope-ийг дуусгалаа. Обамагийн 2 дахь ном, NY Times Bestseller, Audio Book нь 2008 оны Grammy: Best Spoken Album гэдгээр нь бүгд мэдэх байх.

2004 онд, Сенатор болохоос өмнө хийсэн нэг speech нь Обамаг оронд даяар алдартай болгосон ба, 2006 онд сенатор байхдаа тэр speech-ийнхээ агуулгыг өргөтгөөд ном болгон гаргасан нь энэ юм байна. Ерөнхийдөө Америкийг тойрсон асуудлуудын талаарх (доорх 9 ) өөрийн бодлоо эмхэтгэн бичсэн ба нэлээд хэсэг нь 2008 оны кампанит ажилд нь багтжээ.
1. Republicans and Democrats,
2. Values,
3. Our Constitution,
4. Politics,
5.Opportunity,
6. Faith,
7. Race,
8. The World Beyond Our Borders,
9. Family

Дэлхийн хамгийн хүчирхэг хүний Индонези дэх бага насны дурсамж, эхнэртэйгээ яаж танилцаж байсан, нэрд гарахаас нь өмнө уулзсан хүмүүс этгээд нэрээ солихыг зөвлөж байсан, кампанит ажлын үеэрх уулзаж байсан хүмүүсийн тухай яриа гм сонирхолтой хэсгүүд олон байв.

Жаахан тэвчээр гаргахгүй бол явахааргүй зарим нэг хэсэг бий ч, хэрэв уншаагүй бол оройтсон ч хамаагүй уншчих хэрэгтэй л ном шиг санагдав.